به نقل از «تابناک»

نگاهی به جایگاه اقتصادی- سیاسی عراق در منطقه و در میان کشورهای عربی

تاریخ انتشار: ۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۲۵۷۷

در روزهای گذشته خبری به نقل از میدل ایست در برخی رسانه های ایران انتشار یافت مبنی بر این که طبق گزارش مجله CEOWorld که متخصص در زمینه آمار است، عراق در رتبه چهارم جهان عرب در میان تأثیرگذارترین کشورهای جهان قرار دارد.
موضوع از این حیث جالب توجه است که چه در گذشته و چه در حال حاضر، در میان 22 عضو اتحادیه عرب هیچگاه نمی توان رتبه ای پایین تر از چهارم برای عراق متصور بود .

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

22 کشوری که غیر از عربستان و امارات و قطر و مصر، دیگر هیچ کدام از لحاظ اقتصادی یا سیاسی یا اجتماعی یارای رقابت با عراق را ندارند. لذا به صرافت افتادم که ببینم دلیل پرداختن نشریه وزینی چون میدل ایست به این موضوع چه میتواند باشد ؟!

با یک بررسی ساده مشخص شد که این خبر را نه نشریه میدل ایست بلکه یک سایت خبری فارسی زبان با عنوان "میدل ایست نیوز" منتشر نموده که اساسا یک سایت اینترنتی عراقی است که به گزینش اخبار مرتبط با عراق و بازنشر آن برای مخاطب فارسی زبان می پردازد. تشابه اسمی این سایت با نشریه معروف "میدل ایست" ، ناخودآگاه در ذهن مخاطب وزن باالیی به خبر می دهد.

در ثانی، پایگاه خبری میدل ایست نیوز این خبر را به نقل از مجلهای با نام CEOWorld منتشر کرده که با مراجعه به وبگاه مجله مذکور، چند و چون موضوع برایم روشن شد.

CEOWorld یک نشریه درجه دو امریکایی در حوزه کسب و کار است که آمارهای مختلفی که در حوزه اقتصاد منتشر میکند، اخیرا فهرستی از کشورهای با بیشترین تأثیر گذاری در جهان منتشر کرده است که در این فهرست عراق در رتبه پنجاهم جهان و رتبه چهارم جهان عرب معرفی شده است.

از بی اعتباری این فهرست همین بس که اسرائیل در رتبه یازدهم و بار دیگر در رتبه بیست و نهم، یعنی عمال دو بار در جدول احصا شده است.

وقتی به متدولوژی این مقایسه در ضمیمه فهرست مراجعه می کنید در میی ابید که این جدول نه تنها بر مبنای مؤلفه های کمّی قدرت و اثرگذاری بین المللی کشورها امتیاز دهی نشده است بلکه هیچگونه روش کمی و کیفی آکادمیک برای این رده بندی استفاده نشده و تنها فرمهایی در اختیار 32هزار نفر در 11 کشور مختلف قرار گرفته و از آنها خواسته شده است که به کشورهای مختلف بر حسب میزان اثر گذاری از 1 تا 100 امتیاز داده شود و سپس با یک کار آماری ساده، داده های مزبور تجمیع و تحلیل شده که منجر به خروجی فوق شده است.

فهرستی که نیجریه را اثرگذارتر از امارات متحده عربی برآورد کرده ! و بنگلادش را اثرگذارتر از ایران مینمایاند ! ، پرو را از قطر مؤثرتر شناسایی کرده است ! و اتیوپی را از اوکراین مهمتر معرفی میکند !!! همینقدر بی اعتبار.

اما صرفنظر از عدم اعتبار این خبر و کیفیت نازل تنظیم و انتشار این فهرست، آیا عراق یک کشور تأثیر گذار در جهان عرب است ؟ آیا در طول سالهای اخیر عراق در مسیر رشد و پیشرفت و ارتقاء جایگاه درمیان کشورهای جهان عرب قرار گرفته است ؟ از دیدگاه ما پاسخ مثبت است.

عراق با وسعتی بالغ بر 437هزار کیلومتر مربع و جمعیتی جوان بالغ بر 44میلیون نفر و دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز و زمینهای حاصلخیز و نیروی کار ارزان، علیرغم وجود مشکالت دائمی در زمینه امنیت و زیرساخت ها و با وجود بیش از 30 سال جنگ و تحریم و کاستی، امروزه به عنوان یکی از کشورهای رو به رشد و توسعه شناخته می شود که بنا به آمار صندوق بین المللی پول در سالهای گذشته، همواره با نرخ رشد سالیانه 4 تا 10 درصدی، بیشترین رشد اقتصادی و بیشترین رشد تولید ناخالص داخلی در منطقه خاورمیانه را داشته است.

این کشور با تولید روزانه نزدیک به 5 میلیون بشکه و صادرات قریب به 4 میلیون بشکه نفت در روز و نیز با داشتن ظرفیت قابل ملاحظه توریستی، اکنون دارای منابع درآمدی سرشاری شده است که می تواند آثار مثبت فراوانی بر زندگی مردم و سبک زندگی آنها برجای گذارد.

جمعیت بسیار جوان با نرخ رشد جمعیت باال در کنار طرحهای توسعه ی بلندپروازانه که در این کشور در دست اجراست، نوید بخش آیندهای بسیار روشن و اقتصادی بسیار پررونق و پویا برای این کشور است.

پروژه های بزرگ انبوه سازی مسکن، طرحهای بزرگ راه سازی اعم از ریلی و جادهای و توسعه فرودگاه و جذب ترافیک هوایی بین الملل که از دیرباز بر فراز ایران در جریان بوده و اکنون به آسمان عراق منتقل شده است، و از همه مهمتر ابرپروژه بندر فاو، ناظر بی طرف و منصف را به یاد دوران شروع پیشرفت و توسعه امارات متحده عربی می اندازد. هیچ بعید نیست که در آینده نه چندان دور شاهد ظهور یک دبی جدید در کرانه خلیج فارس باشیم. چرا که با وجود محاصره ژئوپولتیک ایران و حذف ایران از کریدورهای مهم بین المللی در منطقه، فاو میتواند در آینده نقش دروازه تجاری اصلی در محور ارتباطی اروپا با شبهه قاره هند، جنوب شرق آسیا و چین را ایفا کند.

در روند پیشرفت و بازسازی بنادر حوزه خلیج فارس، توسعه بندر فاو با برنامهریزی برای ایجاد یکصد اسلکه برای تخلیه و بارگیری انواع کانال آب شیرین کن و احداث پالایشگاه و خط کانتینری از جایگاه ممتاز و منحصر به فردی برخوردار است. این بندر با وسعت 54 کیلومتر مربع در منتها الیه جنوب شرقی استان بصره واقع شده و قرارداد توسعهی آن با شرکت ایتالیایی »ایمپرجیلو« به ارزش ۶ میلیارد دالر منعقد شده است.

این نقطه استراتژیک تنها محل اتصال عراق به آبهای آزاد و رگ حیات این کشور در اقتصاد جهانی است. پس از اتمام فاز نخست پروژه فاو این بندر میتواند سالانه تا چهل میلیون تن بار جابه جا کند. بنابر اطلاعات منتشر شده در رسانه ها، بزرگترین بندر خلیج فارس قرار است یک سال زودتر از زمان اعلام شده یعنی در سال 2024 افتتاح و به بهره برداری برسد و پس از آن به تدریج تا سال 203۸ تکمیل خواهد شد تا سالانه بالغ بر چهار میلیارد دلار  نصیب دولت مرکزی در بغداد کند )بدون احتساب سود حاصل از مناطق صنعتی، فرودگاهها و خط ریلی واقع در آن(.بانک جهانی در گزارش ماه ژانویه 2022 خود اعلام کرد که بر اساس پیشبینی ها، اقتصاد عراق در سال 2022 با رشد 7.3 درصدی بالاترین نرخ رشد را در بین کشورهای عربی ثبت خواهد کرد و در سال 2023 نیز با حفظ این جایگاه کماکان در جایگاه اول قرار خواهد داشت.

بانک جهانی در این گزارش میافزاید: پیشبینی ها حاکی است پس از عراق، اقتصاد مصر با رشد 5.5 درصدی و کویت با رشد 5.3 درصدی در جایگاه های بعدی قرار گیرند و عربستان هم رشد 4.9 درصدی را ثبت خواهد کرد.

همچنین بانک جهانی طی گزارش دیگری پیش بینی کرده است که که عراق با بیشترین رشد تولید ناخالص داخلی در سال 2024 به رتبه دوم در جهان عرب دست یابد و انتظار می رود تولید ناخالص داخلی عراق در سال جاری به میزان 2.۸ درصد رشد کند.

این گزارش می افزاید: امید می رود که عراق در سال 2024 به رشد 4.4 درصدی در تولید داخلی دست یابد و پس از جیبوتی که رشد 5.4 درصدی برای آن پیش بینی می شود، در رتبه دوم قرار گیرد.

بر اساس آمارهای منتشر شده ازسوی سازمان ملل، اقتصاد کشورهای عربی با ثبت نرخ تورم پایین تر در سال جاری میلادی و سال آینده، رو توسعه خواهد بود. طبق گزارش سازمان ملل، نرخ تورم در این منطقه از 14 درصد در سال 2022 به ۸ درصد در سال 2023 و 4.5 درصد در سال 2024 کاهش خواهد یافت. همچنین پیش بینی میشود تولید ناخالص داخلی 22 کشور عربی به طور متوسط 4.5 درصد در سال 2023 و 3.4 درصد در سال 2024 رشد کند. در میان کشورهای عربی عراق با بهره گیری از افزایش قیمت نفت، بیشترین رشد تولید ناخالص داخلی را تجربه خواهد کرد.

بر اساس آخرین داده های بانک جهانی از عراق در ماه نوامبر ،2022 اقتصاد این کشور در حال احیا است. درحالی که پیش بینی می شد اقتصاد عراق تنها چهار درصد رشد کند؛ ولی با افزایش تولید نفت و بهبود شرایط پس از همه گیری کرونا تولید ناخالص داخلی به ۸.7 درصد در سال 2022 افزایش پیدا کرد. همچنین پیش بینی می شود این کشور در سال جاری میلادی بتواند به رشد 9.3 درصدی در تولید ناخالص داخلی دست یابد.

قیمتهای بالا و مداوم نفت تضمین کننده این چشم انداز اقتصادی برای عراق است، لکن انتظار میرود که این رشد از سال 2024 و در میان مدت به تدریج کاهشی شود چراکه تولید نفت به جهت کاهش تقاضای جهانی محدودتر خواهد شد. به علاوه وابستگی عراق به نفت و حرکت اقتصاد جهانی به سمت حذف سوختهای فسیلی و کاهش استفاده از نفت، اقتصاد این کشور را در معرض آسیب پذیر قرار می دهد. و مخاطرات اقتصادی عراق با تشدید تغییرات آب وهوایی و افزایش دما و تشدید کم آبی به تدریج بیشتر می شود. درحال حاضر دولت عراق با درآمدهای بی سابقه نفتی، فرصتی منحصر به فرد برای رسیدگی به چالشهای ساختاری و آب وهوایی دارد تا بتواند اقتصاد خود را پایدار کند.

مهدی کرمی پور مقدم/تحلیلگر اقتصادی - مدرس دانشگاه/دبیرکل سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق

منبع: تابناک

کلیدواژه: قره باغ کیومرث هاشمی هفته دفاع مقدس نعمت احمدی الواح هخامنشی بازگشتی ایران و عراق بازرگانی اتاق بازرگانی قره باغ کیومرث هاشمی هفته دفاع مقدس نعمت احمدی الواح هخامنشی بازگشتی تولید ناخالص داخلی کشورهای عربی بیشترین رشد پیش بینی درصد در سال بانک جهانی میدل ایست سال 2024 جهان عرب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۲۵۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر کار: جامعه کار و تولید مخاطب اصلی شعار سال

  به گزارش خبرنگار گروه صنعت خبرگزاری صدا و سیما، سید صولت مرتضوی امروز در مراسم اعطای نشان اقتصاد مقاومتی به واحد‌های برتر که با حضور مدیران عامل کارخانه‌ها، فعالان اقتصادی و جمعی از کارگران و کارآفرینان استان تهران برگزار شد، افزود: امسال روز کارگر و معلم با هم عجین شده‌اند، باید بگویم هم کارگران معلم هستند و هم معلم‌ها کارگر. معلم در کسوت تعلیم و تربیت است و کارگر علاوه بر این کسوت‌ها در بخش تولید و رونق نیز فعال است.   وی گفت: موضوع کار و تولید یکی از مولفه‌های بزرگ در تکریم بشریت است. در احکام و آموزه‌های دینی ما به این موضوع اشاره شده آن گوهر گران‌بهایی که جایگاه انسان را رفعت می‌بخشد، سعی، تلاش و کوشش است.    وزیر کار افزود: مقام معظم رهبری امسال به منظور ایجاد استقلال، شعار سال را جهش تولید با مشارکت مردم انتخاب کردند. گرچه مخاطب شعار ایشان آحاد مختلف جامعه مانند مدیران، فرهنگیان و کارفرمایان هستند، اما مخاطب اصلی، جامعه کار و تولید است.   مرتضوی تاکید کرد: کشور‌هایی که به استقلال برسند در تمام مولفه‌های حاکم و رایج بر مدیریت کلان جهان اثرگذار هستند. بعضی از کشور‌ها دارای استقلال سیاسی و برخی دارای وابستگی سیاسی هستند. برخی‌ها استقلال اقتصادی و برخی وابستگی اقتصادی دارند.   وزیر رفاه گفت: اثرگذاری استقلال سیاسی برای هر قومی زمانی در جهان موثرتر خواهد بود که توام با استقلال اقتصادی باشد. در دهه گذشته رهبر انقلاب به موضوع استقلال اقتصادی به مبحث رشد و جهش تولید و اقتصاد مقاومتی پرداخته‌اند. امسال نیز بر جهش تولید نیز تاکید کردند و در ملاقاتی که به مناسبت روز کارگر با ایشان داشتیم فرمودند که جهش از رشد متفاوت است. جهش یعنی چند گام بلند برداشتن و سیر صعودی سپری کردن.   وی افزود: ما در اجرای فرمان رهبر انقلاب باید به این موضوع توجه کنیم. اکنون استقلال سیاسی کشور ما در کره زمین زبانزد است. استقلال فرهنگی ما بی‌نظیر است و در حوزه استقلال اقتصادی هم گام‌های بلندی برداشته‌ایم، زیرا این کشور ۴۰ سال با تحریم‌ها مواجه بوده است. اما اکنون در بخش‌های مختلف حوزه نرم‌افزار و سخت افزار ما پیشرفت‌های بسیار وسیعی را داشته‌ایم.   وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: البته این پیشرفت‌ها کفایت نمی‌کند و باید هر روز بهتر از روز گذشته باشیم.